RIS (Radiology Information System) là hệ thống quản lý thông tin chẩn đoán hình ảnh, được sử dụng trong các khoa X-quang và đơn vị chẩn đoán hình ảnh của bệnh viện hoặc phòng khám. Vậy RIS, PACS và HIS khác nhau như thế nào, làm sao để phân biệt? Hãy cùng QAS tìm hiểu ngay qua bài viết dưới đây nhé!

1. Hệ thống RIS là gì? Phân biệt RIS, PACS và HIS và sự liên kết

Hiện nay, RIS, PACS và HIS là những thành phần không thể thiếu, mỗi hệ thống đảm nhiệm một vai trò riêng nhưng có sự phối hợp chặt chẽ nhằm hỗ trợ hiệu quả cho hoạt động quản lý, chẩn đoán và điều trị trong các cơ sở y tế.

1.1. RIS là gì?

RIS (Radiology Information System) là hệ thống thông tin quản lý chẩn đoán hình ảnh, chủ yếu được triển khai tại các khoa chẩn đoán hình ảnh. Mục đích chính của RIS là quản lý quá trình chụp chiếu, lưu trữ hình ảnh và kết quả chẩn đoán của bệnh nhân, hỗ trợ quá trình chẩn đoán chính xác. Dữ liệu trong RIS thường bao gồm các hình ảnh chuẩn DICOM và thông tin văn bản thu thập từ các thiết bị như X-quang, CT, MRI, siêu âm…

Hệ thống RIS là gì?

1.2. Phân biệt RIS, PACS và HIS và mối liên kết giữa chúng

Để hiểu rõ hơn về cách các hệ thống này hoạt động và tương tác với nhau, chúng ta sẽ phân biệt từng hệ thống cụ thể, bao gồm RIS, PACS và HIS, cũng như làm rõ mối quan hệ giữa chúng trong việc tối ưu hóa quy trình quản lý và chăm sóc sức khỏe.

• RIS (Radiology Information System) – Hệ thống thông tin chẩn đoán hình ảnh: RIS tập trung vào việc quản lý thông tin bệnh nhân và kết quả chẩn đoán hình ảnh (như X-quang, CT, MRI, siêu âm…). Hệ thống này giúp lưu trữ và theo dõi các ca chụp, giúp bác sĩ dễ dàng truy cập thông tin và kết quả chẩn đoán.

• PACS (Picture Archiving and Communication System) – Hệ thống lưu trữ và truyền hình ảnh: PACS chịu trách nhiệm lưu trữ và truyền tải các hình ảnh y tế từ các thiết bị chẩn đoán đến các bộ phận cần thiết trong bệnh viện. PACS giúp lưu trữ hình ảnh theo định dạng DICOM và gửi chúng đến các bác sĩ và khoa liên quan để hỗ trợ quá trình chẩn đoán.

• HIS (Hospital Information System) – Hệ thống thông tin bệnh viện: HIS quản lý toàn bộ hoạt động của bệnh viện, từ thông tin bệnh nhân, lịch sử bệnh án, đến quản lý tài chính, thuốc men và nhân sự. HIS giúp tổ chức và điều phối các hoạt động trong bệnh viện, từ tiếp nhận bệnh nhân đến việc thanh toán viện phí. Với sự hỗ trợ của HIS, công tác điều hành, điều trị, nghiên cứu khoa học, đào tạo, thống kê và dự báo y tế trở nên nhanh chóng, chính xác và hiệu quả hơn.

Mối liên kết giữa RIS, PACS và HIS: 

Mặc dù mỗi hệ thống có chức năng riêng biệt, nhưng chúng liên kết chặt chẽ với nhau để tối ưu hóa quy trình chăm sóc sức khỏe.

• RIS cung cấp thông tin về bệnh nhân và các ca chụp hình ảnh cho PACS, giúp lưu trữ và chia sẻ hình ảnh từ các thiết bị chẩn đoán.

• PACS giúp truyền tải các hình ảnh y tế từ RIS đến các bác sĩ và phòng ban khác trong bệnh viện.

• HIS kết nối với cả RIS và PACS để tích hợp dữ liệu bệnh nhân vào hệ thống quản lý bệnh viện, từ đó hỗ trợ việc ra quyết định và điều trị.

Nhờ sự phối hợp giữa các hệ thống này, thông tin giữa các khoa phòng được chia sẻ nhanh chóng, giúp bác sĩ đưa ra quyết định chính xác và kịp thời hơn trong việc điều trị và chăm sóc bệnh nhân.

RIS được dùng để trao đổi và xử lý dữ liệu giữa các bệnh viện và phòng khám

2. Quy định của Bộ Y Tế về triển khai hệ thống RIS/PACS

Sau khi tìm hiểu về hệ thống RIS là gì, điều quan trọng là nắm rõ các quy định của Bộ Y tế để triển khai hệ thống này một cách hiệu quả và tuân thủ đúng chuẩn. Theo Thông tư “Sửa đổi, bổ sung các quy định về tiêu chí kỹ thuật của hệ thống lưu trữ và truyền tải hình ảnh (RIS-PACS)” năm 2021 của Bộ Y tế, có một số quy định chính cần lưu ý như sau:

2.1. Thành phần và yêu cầu của hệ thống RIS–PACS tại cơ sở khám chữa bệnh

Theo đề xuất triển khai hệ thống lưu trữ và truyền tải hình ảnh tại cơ sở khám, chữa bệnh, hệ thống RIS-PACS bao gồm các thành phần sau:

• Hạ tầng kỹ thuật.

• Hệ thống lưu trữ hình ảnh y khoa của bệnh nhân với thời gian lưu trữ tối đa là 01 năm.

• Trạm làm việc dành cho bác sĩ chẩn đoán hình ảnh.

• Phần mềm quản lý thông tin hình ảnh y tế.

• Phần mềm thu nhận, xử lý và truyền tải hình ảnh từ các thiết bị tạo ảnh.

• Khả năng kết nối và liên thông dữ liệu với các hệ thống khác tại cơ sở khám chữa bệnh thông qua tiêu chuẩn HL7.

• Kết nối với hệ thống lưu trữ hình ảnh tập trung theo hướng dẫn của Bộ Y tế.

Hệ thống phải đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng do Bộ Y tế quy định và có thể tích hợp thêm các chức năng xử lý hình ảnh chuyên sâu (nếu có). Đồng thời, phải đảm bảo an toàn, bảo mật thông tin theo đúng quy định hiện hành.

2.2. Nguyên tắc về xác định mức độ hệ thống RIS-PACS

Nguyên tắc xác định mức độ ứng dụng hệ thống RIS-PACS tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh:
 a) Mức độ ứng dụng được xác định dựa trên các tiêu chí kỹ thuật và các cấp độ hệ thống RIS-PACS được nêu tại Phụ lục I ban hành kèm theo Thông tư này.
 b) Việc xác định phải đảm bảo tính khách quan, chính xác và trung thực.
 c) Để được xếp ở một mức đánh giá, hệ thống phải đáp ứng đầy đủ tất cả tiêu chí yêu cầu. Nếu có ít nhất một tiêu chí không đạt, hệ thống sẽ được xếp ở mức thấp hơn liền kề.

Trước khi quyết định ngừng in phim tại đơn vị, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cần xác định mức độ hệ thống RIS-PACS như sau:
 a) Trường hợp xác định hệ thống đạt mức nâng cao: Hội đồng thẩm định nội bộ của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thực hiện thẩm định và quyết định.
 b) Trường hợp xác định hệ thống đạt mức chuyên sâu: Hội đồng thẩm định liên ngành do Bộ Y tế và Bảo hiểm xã hội Việt Nam tổ chức, thẩm định dựa trên đề nghị của người đứng đầu cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Hội đồng liên ngành bao gồm đại diện lãnh đạo cơ quan quản lý y tế (Cục Công nghệ thông tin, Bộ Y tế đối với các đơn vị trung ương; Sở Y tế đối với các đơn vị địa phương), đại diện cơ quan quản lý bảo hiểm y tế, đại diện Bảo hiểm xã hội Việt Nam, đại diện hội chuyên ngành liên quan cùng một số chuyên gia.

2.3. Quy định về triển khai hệ thống RIS-PACS tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh

Giám đốc cơ sở khám bệnh, chữa bệnh chịu trách nhiệm triển khai hệ thống RIS-PACS, đảm bảo lưu trữ hình ảnh y khoa của người bệnh tối đa trong thời gian 01 năm. Đồng thời, cơ sở phải thực hiện kết nối dữ liệu hình ảnh y khoa với hệ thống lưu trữ tập trung theo quy định tại Điều 6 Thông tư này để đảm bảo thời gian lưu trữ tuân thủ yêu cầu của Luật Khám bệnh, chữa bệnh.

Cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đạt tối thiểu mức nâng cao của hệ thống RIS-PACS theo quy định tại Thông tư này sẽ được phép không cần in phim tại đơn vị.

Người chịu trách nhiệm triển khai hệ thống RIS-PACS phải đảm bảo lưu trữ hình ảnh y khoa của người bệnh tối đa trong thời gian 01 năm

3. Lợi ích ứng dụng RIS và tích hợp với HIS trong y tế

Việc triển khai hệ thống RIS và tích hợp chặt chẽ với HIS mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho các cơ sở y tế, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh và thúc đẩy quá trình chuyển đổi số toàn diện.

• Nâng cao chất lượng chuyên môn và hiệu quả điều trị: RIS cho phép quản lý tập trung thông tin hình ảnh chẩn đoán, giúp các bác sĩ dễ dàng truy cập dữ liệu, đối chiếu tiền sử bệnh án và đưa ra kết luận chính xác, từ đó cải thiện hiệu quả điều trị cho bệnh nhân.

• Rút gọn quy trình chẩn đoán hình ảnh, giảm thời gian chờ: Nhờ tự động hóa các bước tiếp nhận, chỉ định và trả kết quả, RIS giúp giảm thiểu quy trình thủ công, rút ngắn thời gian chờ đợi của bệnh nhân và tối ưu hóa hoạt động của khoa chẩn đoán hình ảnh.

• Kết nối dữ liệu liền mạch giữa RIS, HIS, LIS và PACS: Khi được tích hợp đồng bộ, các hệ thống RIS, HIS, LIS và PACS tạo thành một mạng lưới thông tin y tế thống nhất, cho phép chia sẻ dữ liệu nhanh chóng, chính xác, hạn chế tối đa sai sót trong quá trình trao đổi thông tin.

• Quản lý, lưu trữ ảnh DICOM và báo cáo tập trung, dễ truy cập: RIS kết hợp với PACS giúp lưu trữ hình ảnh DICOM và các báo cáo chẩn đoán một cách tập trung, dễ dàng tìm kiếm và truy cập khi cần thiết, phục vụ công tác khám chữa bệnh, đào tạo và nghiên cứu chuyên sâu.

• Thúc đẩy chuyển đổi số y tế và hoàn thiện bệnh án điện tử: Sự tích hợp RIS và HIS góp phần số hóa toàn bộ quy trình khám chữa bệnh, hỗ trợ xây dựng bệnh án điện tử hoàn chỉnh, qua đó nâng cao tính hiện đại, minh bạch và hiệu quả trong quản lý y tế.

• Hỗ trợ hội chẩn và chẩn đoán hình ảnh từ xa (teleradiology): RIS tạo điều kiện cho việc chia sẻ hình ảnh y khoa và báo cáo chẩn đoán với các chuyên gia ở nhiều địa điểm khác nhau, từ đó thúc đẩy hội chẩn trực tuyến, hỗ trợ chẩn đoán từ xa kịp thời và chính xác, đặc biệt trong những trường hợp cần ý kiến chuyên môn sâu.

RIS giúp nâng cao chất lượng điều trị

4. Kết nối và tối ưu hệ thống RIS với phần mềm HIS của QAS

Trong kỷ nguyên chuyển đổi số y tế, việc kết nối, đồng bộ dữ liệu giữa các hệ thống như RIS (hệ thống thông tin chẩn đoán hình ảnh), PACS (hệ thống lưu trữ và truyền hình ảnh), LIS (hệ thống thông tin xét nghiệm) và HIS (hệ thống quản lý bệnh viện) đóng vai trò then chốt nhằm nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, tối ưu vận hành và hoàn thiện bệnh án điện tử.

Phần mềm HIS của QAS được xây dựng trên nền tảng công nghệ tiên tiến, cho phép tích hợp liền mạch với các hệ thống thứ ba theo chuẩn giao tiếp quốc tế, đảm bảo luồng dữ liệu luôn thông suốt, chính xác và bảo mật. Nhờ khả năng tùy biến cao, phần mềm của QAS không chỉ đáp ứng linh hoạt nhu cầu đặc thù của từng cơ sở y tế mà còn hỗ trợ mở rộng, kết nối dễ dàng với các giải pháp chuyên môn như RIS, PACS, LIS… để hoàn thiện hệ sinh thái y tế thông minh.

Với việc ứng dụng phần mềm y tế HIS của QAS, các bệnh viện, phòng khám có thể đơn giản hóa quy trình vận hành, giảm thiểu thao tác thủ công, tăng tốc độ xử lý thông tin chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm và điều trị. Đồng thời, dữ liệu bệnh án được tập trung, đồng bộ và dễ dàng truy xuất phục vụ cho công tác quản lý, nghiên cứu và chăm sóc bệnh nhân.

Việc ứng dụng phần mềm HIS của QAS sẽ giúp tăng tốc độ xử lý thông tin 

Nếu đơn vị của bạn đang tìm kiếm một giải pháp phần mềm y tế hiện đại, dễ dàng liên kết dữ liệu với các hệ thống RIS, PACS, LIS và các nền tảng công nghệ y tế khác, hãy liên hệ ngay với QAS. Đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm của chúng tôi sẽ tư vấn, hỗ trợ bạn triển khai hệ thống phù hợp nhất.

Thông tin liên hệ:

• Hotline: 079.790.7886

• Email: sales@qasol.net

• Website: qasvn.com

• Địa chỉ: MNG Building, 38/15B Nguyễn Văn Trỗi, P.15, Q. Phú Nhuận, TP.HCM